Udar? Nie czekaj, wzywaj pomoc

Osoby po 60. roku życia mogą przyjąć już drugą dawkę przypominającą szczepionki przeciw COVID – 19, czyli jeśli ktoś przeszedł dotąd pełny zakres szczepień to oznacza, że mając 60. lat może przyjąć czwartą dawkę szczepionki, aby zabezpieczyć się przed koronawirusem. Szczepić też można dzieci z zaburzeniami odporności.

Dwa rodzaje udarów

Dwa główne typy udarów to niedokrwienny i krwotoczny. Ten drugi, nazywany potocznie wylewem, jest znacznie groźniejszy, ale występuje rzadziej. Jest najczęściej następstwem nadciśnienia tętniczego, które przyczynia się do powstawania podatnych na pęknięcia mikrotętniaków. Udar krwotoczny powoduje, że krew po pęknięciu tętniaka wylewa się poza naczyniem w mózgu i nie dość, że nie dociera, tam, gdzie powinna, to niszczy okoliczne jego obszary.

Z kolei udar niedokrwienny to – jak sama nazwa wskazuje – skutek tego, że do danego obszaru mózgu nie dociera tyle, ile powinno, krwi lub że przestaje ona docierać w ogóle. Dlaczego tak się dzieje? Najczęściej przyczyną jest miażdżyca, której następstwem jest stopniowe zwężanie światła tętnicy i w końcu jej zablokowanie, a w efekcie udar.

Czy można zapobiegać udarom?

Oczywiście, że tak. Recepta jest tylko jedna, którą nasi specjaliści powtarzają niemal „do znudzenia”: należy po prostu prowadzić zdrowy tryb życia, ponieważ daje to szansę uniknięcia zarówno nadciśnienia tętniczego, jak i odkładania zatykających tętnice tzw. blaszek miażdżycowych. Na czym więc oprzeć „zdrowy tryb życia”? W największym skrócie dbać o:

• Aktywność fizyczną
• Prawidłową dietę
• Utrzymywanie odpowiedniej masy ciała
• Unikanie używek: papierosów, alkoholu.

Udary są bowiem skutkiem chorób powstających bardzo często wtedy, gdy nie stosujemy się do tych czterech zasad takich jak cukrzyca, nadciśnienie lub miażdżyca.

Objawy udaru

 - Objawy udaru zależą od tego, jaka część mózgu została uszkodzona – mówi dr Agata Błońska. - Zatkanie tętnicy doprowadzającej krew do niewielkiego obszaru mózgu powoduje zazwyczaj niewielkie objawy, ale jeśli w tym obszarze znajdują się życiowo ważne struktury, takie jak ośrodki odpowiedzialne za krążenie krwi i oddychanie w pniu mózgu, to następstwa ich niedokrwienia mogą być bardzo poważne.

Jeśli zauważycie u siebie lub osoby bliskiej jeden lub kilka poniższych objawów, natychmiast wzywajcie pogotowie. Chory z udarem powinien jak najszybciej znaleźć się w szpitalu, pod odpowiednią opieką. W żadnym wypadku nie wolno próbować leczyć udaru w domu czy próbować „przeczekiwać” objawów.

Dr Błońska wymienia najczęstsze objawy udaru:

• Niedowład kończyny górnej lub dolnej, albo i górnej, i dolnej po tej samej stronie ciała - pojawiają się trudności w poruszaniu kończyną, a w skrajnych przypadkach nie może nią wykonać żadnego ruchu. Niekiedy towarzyszy temu uczucie drętwienia połowy ciała lub jakiegoś obszaru w obrębie jednej połowy ciała.
• Osłabienie mięśni twarzy (najczęściej po tej samej stronie, co osłabienie kończyn), przejawiające się np. opadnięciem kącika ust po jednej stronie.
• Trudności z mówieniem, czyli tzw. afazja. Wprawdzie chory rozumie, co się do niego mówi, ale nie może odpowiedzieć. Bywa jednak, że nie rozumie mowy, a gdy próbuje mówić bełkocze albo w niezrozumiały sposób składa zdanie. W cięższych przypadkach kontakt słowny jest zupełnie utracony.
• Trudności w połykaniu i mówieniu prowadzące do krztuszenia się w trakcie jedzenia, spowodowane osłabieniem mięśni języka i gardła.
• Potykanie się, opuszczanie przedmiotów, trudności w ubraniu się – słowem wszelkie zaburzenia koordynacji ruchowej.
• Widzenie podwójne.
• Ograniczenie pola widzenia, a nawet całkowita utrata widzenia (najczęściej w jednym oku).
• Nagły, bardzo silny ból głowy.
• Nagła i trudna do opanowania senność.
• Utrata przytomności.

- Każdy udar mózgu, nawet z niewielkimi objawami, jest stanem zagrożenia życia i wymaga jak najszybszego lecenia w szpitalu – podkreśla dr Błońska. - Chory z udarem niedokrwiennym, który odpowiednio wcześnie otrzymał leczenie trombolityczne, ma bardzo duże szanse na całkowite ustąpienie zaburzeń neurologicznych. Im wcześniej zastosowane jest to leczenie, tym większa szansa na powrót do zdrowia.