ABC jak uniknąć kleszczy i boreliozy

Kleszcze występują wszędzie, w całej Polsce. Groźne są zwłaszcza w wakacje dlatego, że to czas wędrówek turystycznych po szlakach i leśnych ścieżkach. Reagujące na ruch i zmianę temperatury kleszcze bardzo często właśnie latem pasożytują na ludziach, roznosząc bardzo groźne choroby w tym najniebezpieczniejszą: boreliozę. Co zrobić, aby się przed nią uchronić?

• Nie chodzi o to, aby latem unikać spacerów, bo aktywność fizyczna jest nam ze wszech miar potrzebna. Raczej o to, aby utrudnić kleszczowi wbicie (dokładniej wkłucie) się w naszą skórę. Trzeba więc odpowiednio się ubrać. Przed kleszczami chronią wysokie buty (za kostkę), długie spodnie, bluza z kapturem i ściągaczami oraz nakrycie głowy.
• Specjaliści radzą, aby ubrać się w jasną odzież. Po co? Ponieważ na jasnej tkaninie łatwiej namierzyć wędrującego kleszcza.
• Warto użyć repelentów w areozolu, które skutecznie odstraszają kleszcze. Zdecydowana większość nakłada się na skórę. Są jednak i takie, które przeznaczono do zabezpieczenia odzieży. Warto użyć obu przed wyprawą do lasu czy na łąkę.
• Gdzie można spotkać kleszcza? Na terenach położonych nad wodą, terenach podmokłych z wysoką trawą, w lasach liściastych i mieszanych, z wilgotną ściółką, na granicy z łąkami lub pastwiskami. Ale kleszcze bywają również w skwerach czy miejskich parkach.
• Co zrobić, kiedy zauważymy na ciele kleszcza? Jak najszybciej się go pozbyć. Po 24 godzinach żerowania do naszego krwiobiegu dostaną krętki Borrelia, one właśnie odpowiadają za boreliozę. Jeśli wyjmiemy kleszcza przed tym czasem ryzyko wystąpienia tej choroby jest mniejsze, jeśli jednak kleszcz pasożytował na naszej skórze 3 doby – ryzyko boreliozy jest bardzo wysokie.
• Jak pozbyć się kleszcza? Najlepiej przy użyciu plastikowej pęsety, miniaturowej pompki ssącej lub „kleszczołapek” dostępnych w aptekach. Należy chwycić kleszcza tuż przy skórze, za przednią część ciała i zdecydowanym ruchem pociągnąć ku górze. Na koniec koniecznie umyć dokładnie umyć ręce i zdezynfekować rankę po kleszczu.
• Nie warto używać metalowych pęset, łatwo nimi przeciąć a nie wyjąć kleszcza. Jego hypostom zostanie w naszym ciele.
• Co potem? Koniecznie obserwować miejsce wkłucia przynajmniej przez półtora miesiąca. Objawy mogą się pojawić 10 – 14 dni po wkłuciu. Typowym objawem boreliozy: tzw. rumień wędrujący czyli pierścień wokół wkłucia najczęściej o średnicy 5 cm. Jednak trzeba zgłaszać lekarzowi każdą zmianę skórną w tym obrębie. Należy również pamiętać, że zakażeniu krętkami Borrelia mogą towarzyszyć objawy grypopodobne.
• Po powrocie ze spaceru należy się dokładnie obejrzeć. Oglądamy przede wszystkim zakamarki ciała (pachwiny, pachy, uszy, narządy płciowe) ale kleszcz może wkłuć się wszędzie.

Jedynym zabezpieczeniem przed boreliozą jest uniknięcie wkłucia przez kleszcza. Namawiamy więc do zrobienia wszystkiego, aby się przed nimi uchronić. Dlaczego? Ponieważ borelioza jest rozległą, groźną, trudną w leczeniu chorobą, która daje bardzo wiele męczących i niebezpiecznych objawów: neurologicznych, kardiologicznych, dermatologicznych.

Inną groźną chorobą wywołaną przez kleszcze jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Jednakże przez KZM można się uchronić przyjmując szczepionkę. W Polsce szczepienie przeciw KZM jest zalecane dla:

• dzieci po ukończeniu pierwszego roku życia, młodzieży, dorosłym;
• osób przebywających na terenach, na których występuje zagrożenie występowania kleszczy (m.in. leśników);
• służb mundurowych;
• rolników;
• młodzieży odbywającej praktyki na obszarach, gdzie mogą występować kleszcze;
• turystów i uczestników obozów i kolonii.