Egzema jest powszechnym schorzeniem skórnym, które dotyka miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się ona występowaniem różnych rodzajów zmian skórnych, które mogą być wynikiem zarówno czynników genetycznych, jak i środowiskowych. W tej artykule przyjrzymy się bliżej egzemie skóry: jej przyczynom, objawom, różnym rodzajom oraz metodom leczenia.

Wprowadzenie do egzemy skóry

Egzema skóry jest chorobą przewlekłą, która często występuje cyklicznie, z okresami zaostrzeń i remisji. Najczęściej dotyka niemowląt i dzieci, choć może również występować u dorosłych. Zazwyczaj jest to stan zapalny skóry, który manifestuje się na różne sposoby, takie jak świąd, suchość, rumień czy nawet pęcherze.

Rodzaje egzemy

Egzema to ogólne określenie na różne stany zapalne skóry, które charakteryzują się zaczerwienieniem, swędzeniem, suchością i wysypką.

Egzema egzogenna (kontaktowa)

• Spowodowana czynnikami zewnętrznymi, które mają bezpośredni kontakt ze skórą.
• Najczęstszą jej postacią jest wyprysk kontaktowy, który dzieli się na: Wyprysk kontaktowy alergiczny - wywołany przez alergen, np. nikiel, lateks, kosmetyki. Wyprysk kontaktowy niealergiczny (drażniący) - spowodowany działaniem substancji drażniących, np. detergentów, rozpuszczalników.
• Zmiany skórne pojawiają się tylko w miejscach kontaktu z czynnikiem drażniącym lub alergenem.

Egzema endogenna

• Spowodowana czynnikami wewnętrznymi, najczęściej uwarunkowaniami genetycznymi i zaburzeniami immunologicznymi.
• Głównym przykładem jest atopowe zapalenie skóry (AZS), które ma podłoże alergiczne i często współwystępuje z innymi chorobami atopowymi (astma, alergia pokarmowa).
• Zmiany skórne mogą występować na całym ciele, nie tylko w miejscach kontaktu z alergenem.
• Czynniki zewnętrzne, jak alergeny, mogą zaostrzać przebieg, ale nie są bezpośrednią przyczyną choroby.

Przyczyny egzemy skóry

1. Genetyczne predyspozycje

Egzema atopowa, jedna z najczęstszych postaci egzemy, często ma podłoże genetyczne. Osoby mające historię rodzinną tej choroby są bardziej podatne na jej wystąpienie. Mutacje w genach odpowiedzialnych za barierę skórną (np. geny kodujące filagrynę) mogą prowadzić do osłabienia ochronnej funkcji skóry, co z kolei sprzyja rozwojowi stanów zapalnych.

2. Reakcje alergiczne

Egzema może być wynikiem nadwrażliwości na różne substancje, zwłaszcza na alergeny występujące w środowisku, takie jak pyłki roślin, roztocza, sierść zwierząt, czy nawet pewne pokarmy. Kontakt z tymi substancjami może prowadzić do wystąpienia zapalenia skóry u osób predysponowanych do alergii.

3. Zaburzenia układu immunologicznego

Dysfunkcje układu odpornościowego mogą przyczyniać się do rozwoju egzemy. Nadmierna aktywność komórek immunologicznych może prowadzić do przewlekłego stanu zapalnego skóry, co objawia się jako egzema.

4. Czynniki środowiskowe i kontaktowe

Kontakt skóry z substancjami drażniącymi, takimi jak detergenty, mydła, środki czyszczące, a także związki chemiczne zawarte w kosmetykach czy nawet wodzie, może wywołać reakcję zapalną u osób podatnych. Dodatkowo, czynniki atmosferyczne, takie jak zimne powietrze, wysoka wilgotność czy ekstremalne temperatury, mogą pogarszać objawy egzemy.

Objawy egzemy skóry

Objawy egzemy mogą znacznie się różnić w zależności od typu i nasilenia schorzenia. Kluczowe objawy obejmują:

• Świąd i pieczenie skóry
• Czerwone plamy i wysypka
• Sucha, łuszcząca się skóra
• Pęcherzyki i strupy

W niektórych przypadkach egzema może powodować bolesność skóry, a także jej zgrubienie i utratę elastyczności. Objawy mogą się nasilać w odpowiedzi na różne czynniki, takie jak stres, zmiany temperatury, spożycie niektórych pokarmów czy kontakt ze specyficznymi substancjami.

Diagnostyka i leczenie egzemy skóry

Diagnostyka egzemy opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym oraz badaniu fizykalnym skóry przez doświadczonego dermatologa. Kluczowe metody diagnostyczne obejmują:

• Badania fizyczne i dermatologiczne
• Testy alergiczne
• Biopsja skóry

Leczenie egzemy skóry obejmuje szeroki zakres strategii, które mają na celu zarówno łagodzenie objawów ostrej fazy choroby, jak i kontrolowanie nawrotów. Kluczowym elementem terapii są preparaty przeciwzapalne, takie jak kortykosteroidy stosowane miejscowo, które zmniejszają stan zapalny i łagodzą świąd. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy egzema jest oporna na inne formy leczenia, lekarze mogą zalecić stosowanie leków immunosupresyjnych. Dodatkowo, leki przeciwhistaminowe mogą być stosowane w celu złagodzenia uczucia swędzenia, podczas gdy regularne nawilżanie skóry oraz unikanie potencjalnych czynników drażniących są kluczowe dla utrzymania skóry w dobrej kondycji i minimalizowania zaostrzeń. Jako leczenie wspomagające egzemy od wielu lat stosuje się terapię światłem (fototerapię).

W razie wystąpienia objawów egzemy skóry zaleca się konsultację z dermatologiem, który może przeprowadzić kompleksową ocenę kliniczną i zaproponować odpowiednie strategie leczenia, dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjenta.

Zapisz się do dermatologa - https://centramedycznemedyceusz.pl/uslugi/lekarze-specjalisci/dermatolog