Spirometria to bardzo ważne badanie, dzięki którego przeprowadzeniu można zdiagnozować poważne schorzenia układu oddechowego. Tłumacząc wyraz “spirometria” z łaciny, przekonamy się, że oznacza on tyle, co pomiar (metria) oddychania (spiro). Na czym dokładnie polega badanie spirometryczne? Kto powinien je wykonać, a jakie są przeciwskazania? Co spirometria ma wspólnego z COVID-19? Oto odpowiedzi na te pytania.
Spirometria - na czym polega i co ma na celu?
Spirometria ma na celu zmierzenie objętości i pojemności płuc badanego. Określa również szybkość przepływu powietrza, które znajduje się w płucach i oskrzelach w różnych fazach oddychania. Badanie to jest wykonywane nie tylko w przypadku występowania chorób płuc, ale także profilaktycznie. Pozwala na wykrycie wszelkich patologii związanych z układem oddechowym. Zaznaczyć należy na wstępie, że spirometria jest bezinwazyjna i bezbolesna.
Jak przebiega badanie? Pacjent siedzi (nie może mieć skrzyżowanych nóg lub zakładać jedną na drugą), plecy i głowę ma wyprostowane. To ważne, ponieważ taka pozycja zapobiega zafałszowaniu wyników spirometrii i gwarantuje prawidłowy przepływ powietrza przez układ oddechowy badanego. Następnie wykonuje on kilka głębokich wdechów, a ostatniemu towarzyszy przyłożenie do ust specjalnego ustnika. Jest on połączony z aparatem spirometrycznym (tak zwanym spirometrem) rurką. Zadaniem badanego jest możliwie najszybsze wdmuchiwanie zapasu powietrza z płuc do aparatu. Technik lub lekarz przeprowadzający spirometrię dokładnie instruuje pacjenta, jak dmuchać do ustnika, aby uzyskać najbardziej rzetelny wynik. Podczas badania bardzo ważne jest także prawidłowe założenie samego ustnika. Musi być szczelnie objęty wargami. Z kolei na nos pacjenta zakłada się specjalny klips. Dzięki niemu wydychane powietrze nie ucieknie przez nos.
Oczywiście, przed rozpoczęciem badania, lekarz przeprowadza wywiad z pacjentem. Do komputera, który połączony jest z całą potrzebną aparaturą, należy wpisać podstawowe parametry, takie jak: wiek, płeć, wagę i wzrost badanego. To właśnie na ich podstawie aparat wylicza prawidłowe wartości mierzonych parametrów dla danej osoby. Nie ma uniwersalnych norm, które można zastosować do wszystkich pacjentów.
Kto powinien wykonać badanie spirometryczne?
Jak już zostało wspomniane w artykule, spirometria to badanie, które należy przeprowadzać nie tylko u osób z objawami chorobowymi dotyczącymi układu oddechowego. Według lekarzy pulmonologów, spirometrię powinno się przeprowadzać co dwa lata (lub częściej) u każdego powyżej 40 roku życia. O regularne badanie powinni zadbać w szczególności palacze i osoby pracujące w warunkach szkodliwych dla układu oddechowego. Są to na przykład strażacy.
Pozostałe wskazania do badania:
- powracające infekcje górnych dróg oddechowych
- ocena stanu badanego po przeprowadzonej operacji klatki piersiowej
- ocena stanu badanego po przeszczepie płuc
- ocena ryzyka planowanej operacji lub ocena działania leków
- ocena predyspozycji sportowych
- monitorowanie leczenia chorób dotykających płuca
Chociaż spirometria jest badaniem nieinwazyjnym i bezpiecznym, to podczas jej wykonywania wewnątrz klatki piersiowej i brzucha dochodzi do gwałtownych wahań ciśnienia. W związku z tym nie należy przeprowadzać badania u osób, które niedawno poddały się zabiegowi chirurgicznemu. Pozostałe przeciwwskazania bezwzględne to: tętniaki aorty, “świeżo” przeprowadzona operacja okulistyczna, zawał mięśnia sercowego lub udar ośrodkowego układu nerwowego.
Spirometria a COVID-19
Specjaliści zgodnie przyznają, że bardzo duży odsetek osób, które przeszły zakażenie koronawirusem, wymaga intensywnej rehabilitacji. Zazwyczaj muszą się oni mierzyć z dusznościami i zmniejszoną wydolnością oddechową. W związku z tym spirometria jest podstawowym badaniem, jakie wykonuje się u pacjentów w trakcie rehabilitacji po COVID-19. Dzięki niemu lekarze otrzymują bardzo ważne informacje o stanie zdrowia swoich podopiecznych. Dlatego do listy osób, które powinny wykonać spirometrię, należy dopisać pacjentów po przebytym zakażeniu SARS CoV-2.
