Przed rozpoczęciem nowej pracy lub po długotrwałej chorobie, każdy pracownik musi otrzymać potwierdzenie zdolności do pracy. Potwierdzenie to jest wystawiane w formie orzeczenia lekarskiego i wydawane jest przez lekarza medycyny pracy. W jakich okolicznościach lekarz medycyny pracy może wydać negatywną opinię odnośnie gotowości pracownika do podjęcia pracy?
Badanie lekarskie pracownika — kiedy się je przeprowadza?
Pracownik zostaje wysłany przez pracodawcę na badania lekarskie w kilku przypadkach — są one regulowane przez art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeksu prac. Każdorazowo pracownik jest wysyłany do lekarza medycyny pracy, gdy:
- rozpoczyna pracę, chyba że przyjmowana jest na to samo stanowisko u tego samego lub innego pracodawcy w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu stosunku pracy, za okazaniem aktualnego zaświadczenia lekarskiego,
- przenoszony jest na inne stanowisko, na którym będzie miał do czynienia z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia lub warunkami uciążliwymi,
- upłynął mu termin ważności badań lekarskich pozwalających na pracę na konkretnym stanowisku.
W jakich przypadkach lekarz medycyny pracy może nie dopuścić do pracy?
Zdolność do pracy zazwyczaj jest udzielana przez lekarza medycyny pracy na 2 do 4 lat. Jednak czas ten może być uzależniony od wyników badań pracownika. Jeżeli wyniki laboratoryjne lub pomiar ciśnienia krwi są nieprawidłowe, lekarz podejmuje decyzję, rozważając konkretny przypadek. Zdarza się wówczas, że pracownik otrzymuje potwierdzenie zdolności do pracy na 6 miesięcy. W zawodach, w których pracownik narażony jest na czynniki szkodliwe takie jak ołów, badania okresowe wykonuje się co 3 miesiące. Informację o ewentualnych zagrożeniach na danym stanowisku pracy lekarz medycyny pracy otrzymuje w skierowaniu od pracodawcy. Odmowa orzeczenia zdolności do pracy może być podyktowana niepokojącymi wynikami badań lub szczególnym stanem pracownika np. ciążą lub chorobą.
Lekarz medycyny pracy ma prawo odmówić wydania pozytywnej opinii o możliwości podjęcia pracy, jeśli pracownik po długotrwałej nieobecności w pracy nie jest zdolny do wykonywania zadań na dotychczasowym stanowisku. Dotyczy to szczególnie osób po dłuższej chorobie, która spowodowała komplikacje, które nadal mogą wystąpić, a także osób, które w wyniku problemów zdrowotnych doznały uszczerbku na zdrowiu uniemożliwiającego im bezpieczne podjęcie pracy na zajmowanym dotychczas stanowisku.
Kiedy orzeczenie lekarza medycyny o zdolności do pracy staje się nieaktualne?
W sytuacji, gdy pracownik zachoruje, a jego choroba trwa dłużej niż 30 dni, orzeczenie lekarza medycyny pracy o zdolności do pracy staje się automatycznie nieaktualne. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek wysłać swojego pracownika na badania kontrolne. Zasada ta wynika z przypuszczenia, że dopuszczenie pracownika do pracy po dłuższej nieobecności jest obciążone ryzykiem, jeśli chodzi o bezpieczne wykonywanie obowiązków.
Co się dzieje, gdy lekarz medycyny pracy nie dopuści do pracy?
Warto pamiętać, że lekarz medycyny pracy może wystawić opinię o niezdolności do pracy jedynie na określonym stanowisku. W odróżnieniu od lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lekarz medycyny pracy nie orzeka o niezdolności do pracy ogółem. Oznacza to więc, że pracownik, który otrzymał negatywną opinię o zdolności do pracy na określonym stanowisku, może zostać skierowany przez pracodawcę na inne stanowisko, jeśli nie jest to sprzeczne z opinią lekarza medycyny pracy. Kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r.
