Cukrzyca ciążowa – objawy, profilaktyka, badania.

U co dziesiąta ciężarnej Polki rozwija się cukrzyca ciążowa, w skali Europy ten problem dotyczy już 13 procent kobiet. Jak się ta choroba przejawia, co wpływa na jej rozwój, czy da się jej przeciwstawić, a może przyszłe mamy mogą jej zapobiegać? Na te i inne pytania odpowiadają specjaliści CM Medyceusz.

Cukrzyca w pigułce

Nasz organizm ma energię (prościej mówiąc: działa) dzięki węglowodanom z pożywienia. Jak to się dzieje? Poprzez układ krwionośny. Węglowodany proste (te m.in. ze słodyczy czy owoców) mają z nim „połączenie ekspresowe” – trafiają tam w zasadzie w chwilę po konsumpcji. Znacznie lepsze z punktu widzenia gospodarki żywieniowej są jednak węglowodany złożone. One dopiero podczas trawienia sprowadzane są do postaci glukozy i tak trafiają do krwiobiegu.

Ale to jeszcze nie koniec. Część glukozy dostarczana jest do mózgu, a część wnika do komórek. Jednak do tego potrzebna jest insulina – hormon produkowany przez trzustkę. Zaburzony poziom insuliny powoduje, że glukoza zamiast łączyć się z komórkami, wędruje po krwiobiegu i stąd zbyt wysoki poziom cukru we krwi. Dlatego właśnie cukrzycy muszą robić zastrzyki z insuliny – po to, by wprowadzić ją do krwiobiegu, aby glukoza mogła wniknąć do komórek, a dzięki temu, dostarczyć nam energię potrzebną do życia.

Kto jest narażony na cukrzycę ciążową

Stała kontrola lekarska i badania są w przypadku rozpoznania cukrzycy ciążowej kluczowe, ponieważ nie daje ona niestety żadnych objawów, rozwija się niepostrzeżenie. Nauka zna wprawdzie jej powody, czyli - w największym skrócie - nieprawidłowe działanie lub wydzielanie insuliny, nie wie jednak wciąż dlaczego tak się dzieje podczas ciąży u części kobiet, a u innych – mimo podobieństw w trybie życia, diecie m.in. – nie. Wiadomo jednak, że cukrzyca ciążowa często wykrywana jest u kobiet w ciąży:

• powyżej 35. roku życia,
• z nadciśnieniem tętniczym,
• nadwagą, otyłością,
• które wcześniej urodziły dziecko powyżej 4 kg lub dziecko z wadami układów: moczowego, sercowo-naczyniowego oraz nerwowego,
• które miały cukrzycę w poprzednich ciążach,
• innymi czynnikami ryzyka są wcześniejsze poronienia, zespół policystycznych jajników, wielorództwo (czyli kilka wcześniej urodzonych dzieci).

Profilaktyka

Ze względu na wciąż nie sprecyzowane powody pojawiania się cukrzycy ciążowej, trudno mówić o celowanych działaniach profilaktycznych. Jednak można zminimalizować ryzyko jej powstawania w trójnasób:

1. Badania kontrolne w trakcie ciąży – to absolutne minimum. Zalecamy opiekę lekarza, który realizuje program badań Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, a w razie potrzeby stałą współpracę z diabetologiem.
2. Odpowiednia dieta – m.in. mniej tłuszczów zwierzęcych, cukru, słodyczy, soli, mocnej herbaty i kawy, więcej chudych wędlin i mięsa, warzyw i tłuszczy roślinnych.
3. Umiarkowany ruch – ten jednak winien być skonsultowany z lekarzem prowadzącym ciążę. Zaleca się spacery, pływanie, zajęcia w szkole rodzenia, pilates, jogę, a kiedy lekarz na to wyrazi zgodę Nordic Walking.

Badania

W celu wykluczenia cukrzycy ciążowej każda przyszła mama powinna:

• wykonać w I trymestrze ciąży oznaczenie glukozy we krwi, a prawidłowy jej poziom powinien wynosić mnij niż 92 mg/dl (5,1 mmol/l).
• Kolejne badanie należy wykonać między 24. A 28 . tygodniem ciąży – zgodnie z zaleceniami NFZ trzypunktowym tekstem obciążenia 75 g glukozy.

Leczenie

Najczęściej na początek stężenie glukozy we krwi regulowane jest dietą. Dopiero kiedy ta droga zawiedzie, wprowadzone zostaje podawanie insuliny.

Ryzyko

Cukrzyca ciążowa to niestety zwiększone ryzyko niebezpiecznych powikłań rozwoju płodu. Ponadto w przypadku jednej trzeciej kobiet, u których wystąpiła, po kilku latach ta choroba „wraca” jako cukrzyca lub nietolerancja węglowodanów. Dlatego m.in. ważne są kontrolne wizyty i pozostawanie w stałym kontakcie z lekarzem prowadzącym oraz realizowanie jego zaleceń.