Spirometria

Zapraszamy do CM Medyceusz na badanie spirometryczne na NFZ.

Co to jest spirometria?

Spirometria to badanie, które polega na pomiarze pojemności płuc oraz przepływu powietrza przez drogi oddechowe.

Za pomocą badania spirometrycznego możemy określić maksymalną objętość powietrza, jaką udaje się Państwu wydmuchnąć z płuc po maksymalnym wdechu - jest to tak zwana pojemność życiowa płuc. Badanie spirometryczne pozwala również określić, czy oskrzela reagują skurczem na daną substancję. Są to tzw. próby prowokacyjne, które pomagają określić, przy jakiej ilości czynnika drażniącego następuje skurcz oskrzeli.

Badanie spirometryczne ma na celu:

• określenie odpowiednich dawek leku w leczeniu astmy oskrzelowej i POChP
• określenie wydolności oddechowej oraz pojemności płuc
• określenie przydatności pacjenta do wykonywania pracy w określonych zawodach lub uprawiania sportów
• określenie alergenów odpowiedzialnych za choroby dróg oddechowych
• ocenę stopnia upośledzenia czynności układu oddechowego
• określenie szybkości postępu choroby dróg oddechowych
• diagnozę i kontrolę leczenia chorób układu oddechowego

Ponadto:

• spirometria jest wykonywana przy narażeniu na zawodowe choroby płuc – pylice węglowe, krzemice
• jest pomocna w doborze odpowiedniego leczenia
• połączenie badania spirometrycznego z próbą prowokacyjną pozwala rozpoznawać choroby takie jak astma oskrzelowa.

• profilaktyka u palaczy
• choroby układu oddechowego
• operacje na miąższu płucnym
• monitorowanie leczenia chorób płuc
• diagnostyka duszności oraz przewlekłego kaszlu
• ocena wpływu rehabilitacji oddechowej
• narażenie na działanie czynników szkodliwych, takich jak zanieczyszczenie środowiska
• ocena działania leków
• ocena ryzyka operacji na klatce piersiowej i jamie brzusznej u zdrowych osób palących i u chorych z chorobami układu oddechowego
• ocena do świadczeń zdrowotnych
• ocena wpływu szkodliwych warunków pracy na układ oddechowy
• ocena przydatności do pracy w zawodach oraz predyspozycji sportowych
• ocena czynności płuc u alergików

Względne:

• nadciśnienie tętnicze w trakcie badania spirometrycznego powyżej 130 mmHg

Bezwzględne:

• tętniaki aorty albo tętnic mózgowych
• operacja okulistyczna od 2 tygodni do pół roku w okresie poprzedzającym badanie
• odwarstwienie siatkówki do dwóch miesięcy w okresie poprzedzającym badanie
• osoby mające dolegliwości bólowe jamy brzusznej lub klatki piersiowej, utrudniające pełny wdech i wydech w czasie badania

• Powinno się bezwzględnie powstrzymać się od palenia tytoniu na 24 godziny przed badaniem – minimum 3 godziny przed badaniem, jeżeli pacjent nie jest wstanie wytrzymać dłuższego okresu.
• Pół godziny przed badaniem nie powinno się podejmować intensywnego wysiłku fizycznego.
• Nie powinno się spożywać obfitych posiłków, pić mocnej herbaty, kawy ani innych produktów zawierających kofeinę, a także napojów gazowanych w ciągu dwóch godzin przed badaniem.
• Na badanie najlepiej założyć luźne ubranie niekrępujące ruchów klatki piersiowej, a przed samym badaniem zdjąć krawat czy marynarkę.
• Należy indywidualnie ustalić z lekarzem kierującym na badanie, jakie z przyjmowanych leków można stosować w dniu badania, a jakie należy odstawić.
• Odpowiednie przygotowanie do badania pozwoli otrzymać w pełni wartościowy wynik badania.
• Nie ma potrzeby wykonywania wcześniej innych badań.
• Na badanie najlepiej zgłosić się z wynikami poprzednich badań.
• Jeżeli Pacjent przyjmuje leki, powinien powiadomić o tym lekarza lub pielęgniarkę prowadzącą badanie.

Przed przystąpieniem do badania spirometrycznego pacjent wykonuje kilka głębokich wdechów. Ostatni głęboki wdech kończy się przyłożeniem ust do ustnika, połączonego specjalną rurką z aparatem spirometrycznym. Badanie polega na jak najszybszym wdmuchiwaniu do aparatu całego zapasu powietrza zawartego w płucach – należy uważać, aby nie zasłonić wlotu powierza do ustnika swoim językiem. Kolejne ruchy oddechowe są wykonywane zgodnie z zaleceniami osoby wykonującej badanie.

Pacjenci są poproszeni o założenie zacisku na nos, który zabezpiecza przed ucieczką wydychanego powietrza przez nos. Badanie podstawowe trwa zwykle kilka minut, badanie z podaniem leku około 30 minut. Czas zależy od umiejętności badanej osoby oraz ilości prób, jakie należy wykonać, aby otrzymać diagnostyczny wynik.

• W trakcie badania pacjent powinien mieć prawidłową pozycję ciała, czyli siedzącą i wyprostowaną.
• Także pozycja głowy jest istotna przy badaniu spirometrycznym - zbyt duże jej odchylenie lub przygięcie może zmieniać wyniki.
• Wdech i wydech powinien być maksymalny.
• Wydech powinien trwać co najmniej 6 sekund.
• Kolejne fazy badania wykonywane są zgodnie z poleceniami osoby prowadzącej badanie.

Próbę zwykle powtarza się 3 razy, gdyż uzyskane wyniki powinny być podobne.

Po badaniu spirometrycznym nie występują powikłania. Badanie może być wykonywane wielokrotnie, u pacjentów w każdym wieku, również u kobiet w ciąży, ale bez prób prowokacyjnych. Spirometria jest badaniem nieinwazyjnym. Na badanie należy zgłosić się w dobrym stanie ogólnym, jeśli lekarz nie zalecił inaczej.

W przypadku prowokowania astmy za pomocą alergenu należy unikać tego dnia większych wysiłków fizycznych i kontaktu z alergenami. Przy pozostałych rodzajach spirometrii nie wskazuje się specjalnych zaleceń.

Należy pamiętać, że właściwej interpretacji wyniku spirometrii może dokonać jedynie lekarz.

Poniżej przedstawiamy objaśnienia do wyników spirometrii.

Podczas badania na monitorze spirografu wyświetlane są wartości badanych parametrów, między innymi:

• VC – pojemność życiowa
• FEV1 – natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa
• FEV1/VC – stosunek procentowy natężonej objętości wydechowej pierwszosekundowej do pojemności życiowej
• FVC – natężona pojemność życiowa
• IC – pojemność wdechowa
• TV – objętość oddechowa
• ERV – wydechowa objętość zapasowa
• IRV – wdechowa objętość zapasowa

Na wyświetlaczu aparatu pojawia się wykres, w którym na osi Y zaznaczony jest przepływ, a na osi X – objętość wdychanego i wydychanego powietrza.

Na wynik badania spirometrycznego może wpływać:

• płeć
• wiek
• masa ciała
• wzrost
• rasa
• palenie tytoniu
• niektóre leki.